INTUOKNA PUONIN
[TABERNACLE]
By Malsawmthang Keivom
Pathienin Israelhai thlalera a ṭhuoi lai khan an kuoma a um zing theina dingin biekbûk (Intuokna Puon In) siem dingin a siehlaw Mosie chu a hril a. Biekbûk (Tabernacle) hi a dizain a khir ṭek ṭawk a, a hrietthiem an tak hle. Mi tam takin Exodus le Leviticus lekhabu an tiem pei naw nasan tak chu biekbûk le dân thu khir tak tak hai an hrietthiem naw lei a nih. Amiruokchu a dizain le a khir dan hrilfie tum ei ni nawh a, Intuokna Puon In le inzoma Thlarau Thienghlim sin thaw dan a ni lem ei hril tum tak chu.
Pumrawhmang thil inhlânna maichâm (altar) le tui siena dar maihuon (laver of bronze)
Pa Pathien ei biek ding chun pumrawhmang thil inhlânna maichâm ah fe phawt a ngai. Amiruokchu maichâm i pan hma’n tuiah insawp fai a ṭûl. Maichâm le hmun thienghlim lutna kawtkhar inkâr tak a chun dar maihuon a um a. Dar maihuon a chun ‘tui’ a um a nih. ‘Tui’ chun iem an entir a le ? “Pathien Thu’ an entir a nih (Ephesi 5:26). Pathien thu tiem mang lova Kros maichâma fe ei tum rawp hin mi tam tak suol ngaidamna ei chang thei ngai nawh a, ei hrietthiem thei ngai bawk nawh. Suol ngaidamna thu i zawng ding a ni chun Bible kêu la, lung lût takin tiem phawt rawh.
Suol thu le suol ngaidamna thu Bible châng tam tak hung tiem dawk i ta. Chu char chun Isu Krista kros maichâm ah i hung ding a nih. Kros maichâm i hung tlung pha chun i suol ngaidamsa vawng lo ning a tih. Piengtharna zawngtu ta dingin hihi a pawimaw a; mi piengthar ta hnungin nitin ṭawngṭaina-a a hmang ding khawmin mâkmaw a nih. ‘Vawisun chu suol nei lovin Pathien hma ah ka hung’ ti thei an nawh. Ṭawngṭai ding zâtin hi ‘step’ hi hraw zie a ngai. Nangah suol ngaidamlo a um chun hi lai kalbi a hin i um ngat ngat a ṭûl. I suol ngaidam a nih ti hrietchiengna i nei pha chau kalbi pahnina i kai thei ding a nih. A ṭûl chun darkâr hni inzawm zata ṭawngṭai khawm i pawi ti ding an nawh.
Aw le tuhin Isu Krista kros a chun inthawina i nei zo tah a. I suolna ngaidam an tah. [Hriet tlat ding pakhat la hang zepsa zawk ei tih. Adam le Evi suolna kha an nawh suol ngaidam ei ngenna ding chu. Adam le Evi a khan ei thi tah a: Krista-a sukhring ei nih. Ei piengtharna ding tak chu thi ei ni ta hnung ei hung hring nawkna ding kha a na. Suol ngaidamna ei ngenna ding hai ruok chu Adam-a thi ei ni leia suol ei lo thaw hai po po kha nih. Mi piengthar ta hnung ta ding chun nitin mihriem hlui suola ei la umnahai kha a nih suol ngaidamna ei ngen ding chu.]
Hmun Thienghlim (Holy Place)
Suol ngaidamna a um zovin puonzar hâwka ‘Hmun Thienghlima’ lut a ṭûl nawk a. Hmun Thienghlim i lut hma’n thaw ding a la um nawk rawp. Chuchu ‘tuia insawp bok kha a nih’. Dar maihuona tui khan i kut le i ke sawp a ngai. Suol ngaidamna a pawimaw ang bawk khan hi lai khom hi a poimaw nasa a nih. Pathien Thu hmangin insawpfai a ngai a nih. Bible keu nawk la, a dawt dawtin hang tiem nawk sin hrim ta’m. I tiem lai zing khan Bible chânghai kha darthlalang angin zuk hmu tum la, midang suolna le hirlhme ding zawng lovin nang a suolna le hrilhme ding zawng ngat ngat el rawh.
Kros maichâma khan suol ngaidamna i chang zo tah a. Tu ruok hin chu suol simna a ṭûl ve thung an tah. Bible châng hmun dang dang i tiem khan i suol sim ding hai a hril zung zung el ding che a nih. Suol simna a um naw chun Hmun Thienghlim lut thei naw ti nih. Hmun Theinghlim chu Thlarau Thienghlim le inpawlna ram a ni ding an leiin thil thienglohai peithlâk vong a ṭûl. Chuong an naw chun lut tum la khom Thlarau Thienghlimin pom naw ni che. Suol simna hi a nih hnena nun ram hrawna dinga a kawtsuo chu. Suol ni lo dinga i ngai tam tak kha suol a ni zie i hung hriet ding ana; i hriet naw bêk khomin suol a nih ti i pawm a ṭûl ding a nih. Lekhaziel hawp le khaini hmuom dam kha i peithlâk tawp tawp a hung ngai ding a nih. Zu bûr le drugs chitinrêng i dehawn vawng ṭûl a ta. Khelhlipna dâm, duâmna dâm, hurna dâm, thîkna dâm, theidâna dâm, lungsenna dâm, inhnarna suol dâm, le thil dang dang hai i mâksan ṭûl bawk a tih. Hi chu nêp te! ‘Ka naupa, ka naunu, i lungril mi pe rawh’ hung tîng a ta. Chu khawm chu i zawm pei a ṭûl ding a nih. ‘I hmangaina khawm kha ka dit a nih’ hung ti nawk pei a ta. Chu khom chu i pêk pei ṭûl a tih. Pawisa nilovin ‘nang’ kha a nih Isu Krista’n a dit chu. Hi lai tak hi Satan-in a theida nuom khawp el a. Thil tam tak a thup hlak a nih. A ṭhangpuitu ding che’n Thlarau Thienghlim ko mawl mawl el rawh. Thildang po po nêka Isu chu i thlang lem tak zet pha leh….chu chun Hmun Thienghlim chu i lût chauh ding a nih.
Bei siena dawkân le olive hriek rawna khawnvar
Hmun Thienghlim i zuk lût char in bei siena dawkân le olive hriek rawna khawnvar a lo um ding a nih. Dân ang tak chun dawkân chunga hin beiphêk sawmpahni um a ta, paruk peiin tlarhnia sie hlak a nih. Hi bei hai hi Chawlni (Sabbath) zata sieṭhat nawk pei ding a na. Bei chu thiempuhai fâk ding a nih. Hmun Thienghlim ngeia chun an fâk ding a nih. Olive hriek inthieng rawna khawnvar, a chawk pasari nei, chu kumkhuoa chawk zing ding a nih.
Hmun Theinghlim chu Thlarau Thienghlim le inpâwlna, Thlarauva sipna ram a nih. Dawkân chunga bei kha hre zing rawh. Kha bei kha Thlarau Thienghlima insuk khawpna chu a nih. Mania ei nei thei ngailo ringna kalchawina tinrenga Thlarau Thienghlimin a mi vâi khawpna hmun a nih. Bible châng ei hrietthiem theilo hai a mi hrilfie pek a. Sam nambar 81:10 a, “I bâu chu lien takin ka la, chuongchun suksip pek ka ti che” a tina hmun kha a ni tak zet el. Dawkâna bei kha puon in tuolpûk annawleh a puo tienga fak thienglo a nih. Fak tum la khawm thei chuong naw nih. Kros maicham le dâr maihuona tui kha a ni dân ding ang taka i fe thleng hma chu Hmun Thienghlima bei kha a fak dân hre thei ngai naw ti nih. Thlarau bu fa nuomtu tak tak hai chun insie ruok tawp an ngam a ṭûl. A ruok kha Thlarauvin hringna bu ṭha tak takin a hung sungsip ding a nih. A va ṭha chem chem rêk de aw! Chânna ding rawm ka sawn kha hlawkna ngawt, hlawkna ngawt alo ni lem.
Dawkâna beiphek 12 hai kha Châwlni (Sabbath) zata thleng thar pei ding a nih. A ropui ngei! Hmun Thienghlima chun thlarau bu ṭhing an fâk an fâk ngai ta nawh. Mi sarmon ringchawpa fak zawng khawm an um ngai nawh. Mani ngeiin Thlarau leh inpâwlin bei thar, lum hlawt hlawt, an fâk zing el a nih. Vawikhat Pathien thu har sawng sawnga ei zuk dawng hi ei ring sawt thei taluoa, ei buoisie nawk hlak a nih. Vawisuna i dawng kha zinga ring thei an nawh. Vawisuna i bu beng kha zingah i la ring thei am? Vawisuna i bu fâk kha thla nâwk chen, annawleh kum nawk chen, i la ring thei? Ka zuk hril ringawt khawm hin kan ip tuor tuor el a nih. I tiem lai zing hin Thlarauvin hrilfie pêk mawl raw se che. Olive hriek inthieng rawna khawnvar khan mit ngailo Thlarau meichawk an entir a. Thlarau meichawk kha biekbûk tuolpûka um an nawh; Hmun Thienghlima um a ni lem. Aw Kristien, Thlarau meichawk kha hmun pawrche a hai sit chawk i tum hlak chun i va thawsuol nasa awm de ! Hmun Thienghlimah an sawn naw a chawk hlak chu ! Zingkârin olive hriek chu sung thar i ta, zantieng thimbutin i sung nawk hlak ding a nih. Tawp lovin a chawk zing el ding an nawm. A van thaw chi cham cham de aw khai !
Olive hriek rawna khawnvar mei chun biekbûk Hmun Thienghlim chu a suk êng zing a. Hmun Thienghlima um hai chu êng chun a ṭhuoi zing hlak. Thim thilthaw a um thei bawk nawh. Var chu annia um an ta leiin Lalpa Isu’n, ‘Khawvel var in nih’ (Matthai 5:14), a ti kha an dik tak zet a nih. Thlarau meichawk chu a rêm nawna dingin Thlarau Thienghlim mitmei ei vêng zing a ṭûl. Krista mo i ni ang hrimin tlangval dang (suol tiengpang thil hrim hrim) mel ngai naw rawh. A rûkin Thlarau Theinghlimin a lo en zing che a na, thildang i mel met chun a lungril a lo na nghal hlak a nih. Chuonga a lungril a lo na pha chun i va biek nawk tum pha leh biek pawp ruol lovin a lo um hlak a nih. [Hriet zing ding pawimaw pakhat chu ei lo chângsuol deu khawmin ‘Kros maichâm’ (suol ngaidamna) le ‘dar maihuona tui’ (suol sawpfaina/ suol simna) a bawk khan ṭan nawk pei ding a nih. Thlarau kal zawng deuva ei lo umna kha palzût le theinghil lui tum el lovin ngaidamna le sawpfaina nei nawk zeta, chu zova sunzawm nawk pei ding a nih.]
Hmun Thienghlim tak daidantu puonzar le Hmun Thienghlim Tak (Holiest of All) chu
Chu puonzâr lailung taka chun Cherubim lim a um bawka. Puonzâr khel tieng chu Hmun Thienghlim tak umna chu a nih. Chutaka chun Pathien Thuthlung Bawm a uma. Pathien Thuthlung Bawm chunga chun Zangaina Ṭhungpha a um boka. Zangaina Ṭhungpha sir tuok ve vea chun Cherubim lim pahni’n Zangaina Ṭhungpha tieng enin an thla an pharkhum a. Pathien Bawm hma-a chun Riminhnik Rawna Maichâm a um a nih. Hmun Thienghlim taka hin thiempu lal tak chu kumkhatah ran thisen chawiin voikhat chau a lût thei a nih. Amiruokchu ei Lalpa Isu Krista kros-a a thi char khan chu puonzar Hmun Thienghlim tak lûtna ding mi dang tlattu chu a lû taka inthawkin a mawng chenin anthlêr suok zak an tah (Marka 15:37-38). A laia Cherubim lim (mihriem inentirna) khawm chu a lailungah an phel tawp an tah.
Intuokna puon ina puonzâr pahnina anthlêr hnung hin chu Pa Pathien chu mani mimal sengin, thawveng takin ei biek a, ei dit hai ei ngen thei tah a nih. Riminhnik Rawna Maichâm a chun a dân ang taka siem riminhnik raw hlak a na. Maichâma riminhnik raw chun ‘mi fel Isu Krista hminga a ṭawngṭaina’ an entir. Khawnvar-a olive hriek i bur ruol ruol khan zingkar le zantieng riminhnik chu a rawna maicham-ah i raw zie hlak ding a nih. Hmun Thienghlima ṭawngṭaina i nei zâtin Thlarau le inpawlna meichawk khawm chu i sung thar nawk pei ding tina a ni chuh ! Ṭawngṭaina ei ti chu Thlarau Thienghlim le inpâwlna, annawleh hohlimna, ti el thei a nih.Thlarau Thienghlim le inpâwlna tak tak chu a ri se tiengpang nekin a re ṭhiep tiengpang ni’n anlang. Inri rum ruma ṭawngṭaina nekin a ri um ṭhak lova lungril sungril taka um (thlarau hmun ngeia um) Thlarau Thienghlim le inbiekna a nih. Ei Lalpa Isu Krista khom a ṭawngṭai dingin hmun fienriel a pan rawp hlak. Nang, Krista ringtu, Isu Krista leh ngunthlûk taka inbe dingin nikhatah hmun fienriel vawi iengza’m i pan hlak a? [Pathien thu ṭhahnem ngai taka ei hril le ziek hi fiemthua lâk mei mei ding an nawh. A ziektu/hriltu hmusit nilovin Thlarau Thienghlim hmusit ning ei ta. Chutaka chun ngaidamna a um thei nawh.] Ṭawngṭai lai chu Bible ei kawla sie zing ding a nih. ‘Lalpa, iem ana I mi hril nuom’, tia to tawka hun iemani chen, minit sawmthum dâm, nghak hlak ding a nih. Ei Pa Pathien ku hi thil ei hril rawn thei taluoa; Ama thu hril ngaithlak inchûk lem ding a nih.
Pathien Thuthlung Bawm sunga chun “Dân sawm inziekna lungphêk pahnih, rangkachak bêl sunga ‘manna’ um le Aaron hmawl inder” an uma. Dân sawm lung chun mihriem i zawm ruol lo Pathien thupek an entir a; bel sunga manna chun van-a inthawka Isu Krista bei hring hung tla an entir a (Isu Krista’n dan po po a zawm kim vawng a nih); Aaron hmawl inder chun Isu Krista a thia, a tho nawk, le Ama ringtu taphawt chu thi hai sien khawm an hring nawk ding a nih, ti an entir a nih.
Tuhin ṭawngṭaina thil hni, ṭawngṭai inpâkna le biekna ṭawngṭaina chu an ṭan ding chauh a nih. A salam tlâka ei ṭawngṭai mei mei ang kha an ta nawh. Rim inhnik Rawna Maichâma riminhnik raw (chu chu mi fel ṭawngṭaina a nih ei ti ta kha) chu Pa Pathienin Thuthlung Bawm chunga Zangaina Ṭhungpha-a inthawk khan a lo ngaithla hlak a nih. Hi lai hmun tak hi a nih ei Lalpa Isu’n ‘Hni ro, pekin um in tih’(Luka 11:9) a ti kha. A hrum a hriela ei lo ṭawngṭai nawk nawk el kha chu a ngaina a um naw deu a nih.
Ka Lalpa Isu Krista kuomah hmingṭhatna dam, chawimawina dam, ropuina dâm po po kan hlân tak zet. Amen. (Tokyo, November 12, 2003)

A tha char char khawp el! Pathien hi ei ni nuom dan le tha ti ang anga zuk approach el ding a lo ni naw zie a mi'n hriet thar tir nasa!
ReplyDelete